کشوری که می‌خواست رتبه اول منطقه در هوشمندسازی باشد، الان کجا ایستاده است؟
پردیس‌فناوری‌کیش _ فناوری‌اطلاعات‌و‌ارتباطات ؛
رئیس کمیسیون اینترنت اشیا در نصر تهران خبر داد که در دو ماه گذشته برخی از کسب‌وکارهار اینترنت اشیاء کاملاً از بین رفته‌اند و تعدادی از آن‌ها در حال مهاجرت‌اند.
وزبه بابازاده در گفت‌وگویی با روابط عمومی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران از مشکلات فعالان حوزه آی سی تی در پی مسدودسازی اینترنت گفت و از مهاجرت استارتاپ‌های حوزه اینترنت اشیاء خبر داد. به گفته‌ی او دو دسته از این کسبوکارها بیشترین مشکلات را داشتند: «دسته‌ای که سرور پلتفرم‌هایشان در خارج از کشور بوده و دسته‌ای دیگر که نمایندگی پلتفرم‌های خارجی را داشتند یا از پلتفرم‌های خارجی استفاده می‌کردند و این قطعی اینترنت این چنین کسبوکارها را به نابودی کشید.»
بابازاده درباره‌ی این مشکلات توضیح داد:
در چند روز اول قطعی اینترنت سلولار ( اینترنت موبایل) در عصرها کسب‌وکارهای اینترنت اشیاء و بخصوص حوزه‌های حمل و نقل متصل و سیستم‌های آبیاری هوشمند که از سیم‌کارت برای ارتباط استفاده می‌کردند، به‌طور کامل مختل شدند؛ حتی پلتفرم‌های داخلی نیز به علت قطعی کامل اینترنت در روزهای ابتدایی قابل کار نبودند و این کسب و کارها صدمه جدی دیدند.
به گفته‌ی او کسب‌وکارهای اینترنت اشیاء به چند دسته تقسیم می‌شوند. مجموعه‌های تولیدکننده یا واردکننده سخت افزار، مجموعه‌های نرم‌افزاری ارائه دهنده خدمات پلتفرمی و مجموعه‌های ارائه‌دهنده راهکار. کسب‌وکارهای اینترنت اشیاء براساس ارائه سرویس کار می‌کنند یعنی دارای پلتفرم‌های اینترنت اشیاء هستند که خدمات پلتفرمی می‌دهند. سامانه‌های مدیریت ناوگان، سامانه کشاورزی هوشمند، سامانه‌های سلامت هوشمند، خانه‌های هوشمند و انواع مختلف سامانه‌های هوشمندسازی بخشی از این کسبوکارها هستند که براساس سرویسی که ارائه شده، کسب درآمد می‌کنند. همچنین برخی شرکت‌های حوزه آی سی تی نماینده شرکت‌های خارجی هستند که سرویس‌های پلتفورمی ارائه می‌کنند. قطعی اینترنت بین‌الملل کار این شرکت‌ها را مختل کرد:
اختلال در کار این شرکت‌ها با توجه به قراردادهایی که پیش‌تر متعهد شده‌اند، علاوه بر اینکه خسارت می‌بینند، گاهی باید خسارات وارده به مشتری را هم جبران کنند. این جبران خسارات همیشه مادی نیست و باید اعتماد از دست رفته به سیستم‌های هوشمندسازی را نیز برگردانند.
مشکلات اینترنت در این مدت کسب‌وکارهای هوشمندسازی را زمین زد
رئیس کمیسیون اینترنت اشیاء همچنین از آسیب‌های جبران‌ناپذیری گفت که شرکت‌ها و استارتاپ‌های حوزه هوشمندسازی بر اثر قطعی اینترنت دیدند. او همچنین به دستوری بودن ورود کسبوکارها به پلتفرم‌های داخلی اشاره کرد و گفت بازار را مشتری تعیین می‌کند: «با توجه به عدم ورود کسب و کارها به پلتفرم‌های داخلی، باید توجه داشت که بازار را مشتری تعیین می‌کند و تجربه سال‌های گذشته در کشور نشان داده بازار به صورت دستوری شکل نمی‌گیرد. برای مثال اگر بهترین پاساژ را در انتهای یک کوچه خاکی بسازید، مشتری نخواهد داشت. وقتی یک مجموعه با هزار زحمت مشتری جذب کرده و خدمات می‌دهد، با قطع اینترنت علاوه بر خسارات مادی به مجموعه‌ها، اعتماد مشتری هم کاملاً از بین می‌رود و در چنین شرایطی چطور می‌توان مشتری را مجدد جذب کرد. چه برسد به اینکه به سمت پلتفرم داخلی هدایتش کنیم.»
به گفته‌ی بابازاده شرکت‌ها و استار‌ت‌آپ‌های فعال در حوزه‌ی هوشمندسازی تلاش زیادی کرده‌اند تا مشتریان و کسبوکارها را ترغیب به استفاده از این فناوری نوپا کنند. آن‌ها علاوه بر هزینه‌های معمول یک صنعت نوپا، برای جلب نظر مشتری هم هزینه‌ی زیادی کرده‌اند. اما بسیاری از این خدمات در این روزها دچار اختلال شدند و اعتماد مردم را از بین بردند: «تجهیزات سلامت هوشمند، خانه‌های هوشمند، لوازم خانگی و خیلی از خدمات به حوزه اینترنت اشیاء مربوط است که این روزها دچار اختلال شده است. در چنین شرایطی اعتماد از بین می‌رود و اگر همین الان هم شرایط اینترنت به حالت عادی بازگردد، اعتماد به حالت اولیه برنمی‌گردد.» با وجودی که این صنعت از نظر سخت‌افزاری سال‌ها با مشکلات مختلف مواجه بود، مشکلات اینترنت کسب‌وکارهایی را که بر پایه نرم‌افزاری هوشمندسازی فعالیت می‌کنند را هم زمین زد: «استارتاپ‌ها و شرکت‌های کوچک توانایی بودجه‌ای زیادی ندارند که دربرابر این دست مشکلات تاب بیاورند. استارتاپ‌ها مثل شرکت‌های خصولتی نیستند که بودجه‌های ده‌ها میلیاردی برای یک پلتفرم بگذارند و از پلتفرم‌های ارزان‌قیمت خارجی استفاده می‌کنند تا کسب‌وکارهایشان شکل بگیرد.»
به گفته‌ی او قطعی اینترنت تمام زحمات این دست استارتاپ‌ها را از بین می‌برد و باعث می‌شود خیلی از شرکت‌ها و استارتاپ‌ها مهاجرت کنند. درمقابل کشورهایی مثل دوبی، امارات، عراق و ترکیه آن‌ها را جذب می‌کنند و خدمات ویژه‌ای هم به آن‌ها عرضه می‌کنند: «الان حاکمیت بگوید کشوری که می‌خواست رتبه اول منطقه در هوشمندسازی باشد کجا ایستاده است؟ حتی همین روزها از کمیسیون اینترنت اشیاء برخی شرکت‌ها از ایران مهاجرت کردند و به کشورهای عمان و امارات رفته‌اند. یکی از شرکت‌ها در حوزه حمل و نقل درحال مهاجرت به عراق است، حتماً وضعیت عراق الان بهتر از ایران است.»
به علت لجبازی کل پلتفرم گوگل را فیلتر کردند
بابازاده در بخش دیگری از این گفت‌وگو به صحبت‌های سخنگوی دولت واکنش نشان داد. بهادری جهرمی گفته بود که اینترنت قطع نشده و تنها دو پلتفرم اینستاگرام و واتساپ فیلتر شده‌اند. بابازاده تأکید کرد که علاوه بر این دو پلتفرم، تعداد دیگری نیز قبلاً فیلتر شده‌بودند:
آن‌ها به حساب نمی‌آیند؟ تاریخ دوستان بازه‌اش چند وقته هست؟ به ما بگویند تا کسبوکارها بتوانند برای سونامی‌های بعدی کسب‌و‌کار آماده باشند. متأسفانه به علت لجبازی برای حذف شدن یک اپلیکیشن از فروشگاه اندروید، کل پلتفرم گوگل را فیلتر کردند، سایت‌هایی که برنامه‌نویسان ازطریق آن‌ها ابزارهای خودشان را آپدیت می‌کردند فیلتر شدند. باید توجه کرد که جایگزین کردن پلتفرم‌ها به این سادگی‌ها نیست و پلتفرم‌های ایرانی در حد و اندازه خیلی از پلتفرم‌های خارجی نیستند. پلتفرم‌هایی مثل آمازون و مایکروسافت آژور از مشهورترین پلتفرم‌های اینترنت اشیاء هستند که ما نمونه‌هایی به اندازه یک صدمش را هم در کشور نداریم. متأسفانه همه دنیا به جز ایران از پلتفرم‌های مطرح استفاده می‌کنند.
بابازاده با اشاره به اینکه مشکلات حوزه هوشمندسازی کم نیستند، قطعی اینترنت را تیر آخر بر پیکر نیمه‌جان این صنعت نوپا دانست. او به مشکلاتی که از سال ۹۶ تاکنون در حوزه اینترنت اشیاء با قوانین بسیار بد و غیر کارشناسی و در جهت تخریب صنعت هوشمندسازی تصویب شده اشاره کرد و گفت این تصویب‌ها کماکان ادامه دارند. در این مدت به جوابیه‌ی نصر تهران در خصوص قانون «اصول حاکم بر اینترنت اشیاء» به شورای عالی فضای مجازی هم توجهی نشده و تا امروز آن مصوبه و مصوبه‌های دیگر اینترنت اشیاء را با مشکلات زیادی مواجه کرده‌اند.
به گفته‌ی رئیس کمیسیون اینترنت اشیاء، سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران در روزهای گذشته بارها با نهادهای مختلف جلسه گذاشته و در آن تذکر داده که پلتفرم داخلی پایداری و دیگر پیش‌نیازهای پایه را ندارند: «متأسفانه طی این اتفاقات فقط انحصار برای برخی مجموعه‌های خاص ایجاد شده و می‌شود و آن‌ها هم هیچ کار اصولی انجام نداده و نخواهند داد.»