روش های کاهش مصرف برق

پردیس فناوری کیش_طرح ملی مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه فنی و مهندسی

با توسعه جوامع و افزایش روزافزون گرایش به مصرف لوازم برقی در خانواده ها میزان مصرف برق خانگی نیز افزایش یافته است و طبق آمارها مصرف برق خانگی در ایران ۵ / ۲ برابر استاندارد جهانی است یعنی در بخش خانگی و تجاری کشور ۳۷ درصد از انرژی مصرف می شود.

 

به همین منظور دولت تلاش دارد تا از روش های گوناگون برای کاهش مصرف برق استفاده کند، اعمال جریمه و قطع برق مشترکان پرمصرف تاکنون نتوانسته راه حل مناسبی برای مدیریت مصرف برق باشد از این رو تعریف استاندارد و میزان مصرف برق در لوازم خانگی را در دستور کار خود قرار داده و طی چند سال اخیر از طریق دستگاه های مختلف به کنترل میزان برق مصرفی در لوازم خانگی مبادرت ورزیده است.

 

الزام صنایع تولیدی به نصب برچسب انرژی اولین گام دولت در زمینه کنترل مصرف انرژی برق در وسایل خانگی بود، اما اکنون دولت گام خود را فراتر از این برداشته و از واردات لوازم پرمصرف و بدون علامت استاندارد B و A جلوگیری می کند که طی یک ماه اخیر دستورالعمل آن صادر شده است. آنچه دولت را بر این تصمیم واداشته این است که وسایل انرژی بر خانگی ما نسبت به مدل های بهینه جهانی حداقل ۴۰ درصد بیشتر انرژی مصرف می کنند.

 

آنچه در این مطلب به آن پرداخته می شود چگونگی میزان مصرف برق در لوازم خانگی و نحوه کنترل مصرف با استفاده از علائم استاندارد تعریف شده در برچسب انرژی است.

 

هم اکنون بیش از ۱۸ میلیون خانوار شهری و روستایی در کشور زندگی می کنند. با پیشرفتی که در تولید و عرضه محصولات برقی رخ داده به دنبال آن تحول فرهنگی نیز در خانواده ها ایجاد شده به طوری که در بسیاری از منازل ایرانی بویژه خانوارهای شهری بیش از ۲۰ نوع وسیله برقی وجود دارد.

 

وسایلی مانند تلویزیون، یخچال، فریزر، ماشین لباسشویی، چرخ گوشت، اتو، رادیو ضبط، کامپیوتر، ویدئو، مایکروویو، سرخ کن، ماشین ظرفشویی، مخلوط کن، کولرهای آبی و گازی، بخاری برقی، آبمیوه گیری، سشوار، پلوپز و … با وجود این تنوع و تعداد وسایل در خانواده ها قطعا استفاده بهینه از انرژی را ضروری تر می سازد.

 

 

آمار زیر سهم لوازم برقی و روشنایی از مصرف خانگی را نشان می دهد؛

۳۰ درصد مصرف برق خانوار صرف روشنایی می شود، ۹ / ۲۵ درصد کولر آبی و گازی، ۹ / ۲۷ درصد یخچال و فریزر، ۸ / ۹ درصد وسایل صوتی و تصویری، ۴ / ۱ درصد ماشین لباسشویی و ۵ درصد هم سایر لوازم.

 

کارشناسان معتقدند ۹۰ درصد برق مصرفی لامپ های رشته ای به گرما و حرارت تبدیل شده و فقط حدود ۱۰ درصد برق مصرفی این لامپ ها به روشنایی تبدیل می شود و چنانچه در خانه از ۲ لامپ کم مصرف ۲۰ وات به جای ۲لامپ رشته ای ۱۰۰ وات استفاده شود هزینه برق مصرفی خانوار در یک سال حدود ۱۲ هزار تومان کاهش می یابد.

 

میزان برق مصرفی در دیگر لوازم خانگی نیز به همین منوال است. هم اکنون با الصاق برچسب انرژی میزان برق مصرفی هر کالایی مورد توجه قرار می گیرد.

 

این برچسب از ۷ فلش رنگی که روی هر یک از آنها یک حرف لاتین از A تا G نوشته شده، تشکیل شده است. حرفA نشانگر کمترین مصرف انرژی و حرف G نشان دهنده بیشترین مصرف انرژی است. برچسب انرژی به خریدار کمک می کند هنگام خرید وسایل برقی میزان برق مصرفی را در وسیله مورد نظر مورد ارزیابی قرار دهد.

 

براساس این تعاریف، در یخچال و فریزرها به ازای افزایش یک رتبه در برچسب انرژی حدود ۱۴ درصد صرفه جویی در مصرف برق صورت می گیرد.

 

لازم به یادآوری است که یک کیلووات ساعت معادل روشن بودن یک لامپ ۱۰۰ وات در مدت زمان ۱۰ ساعت است. میزان برق مصرفی در سرمایش و گرمایش خانوار نیز مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است به طوری که طبق آمارها در حال حاضر ۱۲ میلیون کولر آبی و ۵ / ۳ میلیون کولر گازی در کشور وجود دارد و این وسیله پرمصرف با تقاضای روزافزون مواجه است. توان هر کولر آبی ۵۰۰ وات و هر کولر گازی ۲۰۰۰ وات است، بنابراین مصرف کولرهای گازی بیش از کولرهای آبی است، نکته ای که همواره مورد تاکید مسوولان امور برق برای رعایت صرفه جویی درتابستان امسال قرار گرفت.

 

امروزه به جرات می توان گفت، تمامی خانوارهای شهری و روستایی از یخچال استفاده می کنند. در خانوارهای شهری استفاده از فریزر نیز رو به گسترش است. به طوری که هم اکنون ۱۸ میلیون یخچال و فریزر و ۳۰۰ هزار دستگاه به آنها افزوده می شود. یخچال ـ فریزرها در طول یک شبانه روز حدود ۱۲ ساعت کار می کنند اگر میانگین مصرف برق یخچال ـ فریزرها حدود ۲ کیلووات در شبانه روز در نظر گرفته شود، هر ساله در کشور حدود ۲۲ میلیارد کیلووات ساعت برق توسط این وسایل مصرف می شود.

 

طبق اظهارات مسوولان امور برق کشور ساعات سراسری اوج مصرف برق در ایران یک ساعت و نیم قبل از اذان مغرب تا ۴ ساعت بعد از آن است و در مناطق گرمسیر کشور علاوه بر این ساعات در بعدازظهر بین ساعت ۱۴ تا ۱۶ مصرف برق به بالاترین حد خود می رسد و توصیه های مکرر کارشناسان انرژی بر این است که از حداقل وسایل برقی در این مدت استفاده شود.

 

ماشین لباسشویی نیز یکی از لوازم پرمصرف برق به شمار می رود به طوری که هم اکنون ۱۰ میلیون ماشین لباسشویی در کشور وجود دارد. توان الکتریکی این وسیله در حدود ۲ کیلووات است. اگر استفاده از ماشین لباسشویی ۲ بار در هفته در نظر گرفته شود یک ماشین لباسشویی در سال ۲۰۰ کیلووات ساعت برق مصرف می کند و اگر این مقدار مصرف در تعداد ماشین لباسشویی های موجود ضرب شود سالانه حدود ۲ میلیارد کیلووات ساعت برق توسط این وسیله مصرف می شود.

 

یکی از توصیه های صورت گرفته درباره لوازم صوتی و تصویری از سوی کارشناسان این است که صرف خاموش بودن دستگاه کفایت نمی کند بلکه باید دستگاه مربوطه خاموش و از برق جدا باشد. در غیر این صورت درصدی از برق مصرفی را این لوازم در حالت آماده به کار (Stand by) به خود اختصاص می دهند.

 

 

 

 

کارشناسان بخش انرژی برای کنترل مصرف برق راه حل هایی را ارائه کرده اند که قابل توجه است.

ـ بهتر است از لامپ های کم مصرف به جای لامپ های رشته ای استفاده شود زیرا انرژی مصرفی لامپ کم مصرف حدود ۲۰ درصد لامپ رشته ای و عمر آن ۸ برابر لامپ رشته ای است.

ـ هنگام خروج از خانه، سیستم های سرمایشی خاموش شود. درجه دمای کولرهای گازی دو تکه (اسپیلت) در فصول گرم روی ۲۶ درجه تنظیم شود.

ـ فعالیت های گرمازا مانند شست و شو و اتوکشی در ساعاتی که دمای هوا کمتر است (اول صبح) انجام شود.

ـ قرار دادن سایه بان روی کولر می تواند باعث خنک تر شدن خانه شود.

ـ برای استفاده بهینه از یخچال و فریزر درجه ترموستات آن در دمای ۳ تا ۵ درجه سانتی گراد تنظیم شود. نوار درزگیر در یخچال و فریزر به طور مرتب بازرسی شده و مواد غذایی گرم، درون یخچال و فریزر قرار نگیرد.

با این وصف و توجه به راهکارهای کاهش مصرف انرژی، خانواده ها می توانند اقتصاد خانواده و انرژی مصرفی را کنترل کنند. با اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها نیز این توجه ضروری تر به نظر می رسد زیرا با افزایش قیمت انرژی ازجمله برق هزینه خانوار افزایش می یابد و کنترل مصرف و توجه به هشدارهای کارشناسی می تواند از زیان اقتصادی خانواده ها جلوگیری کند.