کلید محافظ جان

پردیس فناوری کیش_طرح ملی مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت_گروه فنی و مهندسی

 

فیوز مینیاتوری همان قطع کننده ی جریان مینیاتوری (Miniature Circuit Breaker) میباشد، که وظیفه ی قطع جریان اتصال کوتاه و جریان زیاد را بر عهده دارد.
جریان مجاز فیوز مینیاتوری (MCB) حداکثر تا 100 آمپر و غیر قابل تنظیم میباشد. از این رو جهت به کارگیری فیوز مینیاتوریبه عنوان یک وسیله ی حفاظتی باید از فیوز با آمپر مناسب استفاده کرد، تا حفاظت لازم در مدار به کار گرفته شده رعایت گردد.

مکانیزم عملکرد حفاظتی فیوز مینیاتوری:

مکانیزم عملکرد فیوز مینیاتوری از دو بخش حفاظت در برابر اتصال کوتاه و حفاظت در مقابل اضافه بار تشکیل شده است، که نحوه ی عملکرد هر کدام به صورت زیر میباشد.
مکانیزم تشخیص اضافه بار به وسیله ی یک فلز (بی متال) انجام میگیرد و با عبور جریان، بیش از جریان نامی در مدت زمانی مشخص بی متال گرم شده و بر اثر خم شدن باعث عمل کنتاکت فیوز مینیاتوری شده و مدار را قطع میکند.
مکانیزم تشخیص جریان اتصال کوتاه به وسیله ی عملکرد مغناطیسی یک سیم پیچ با قطر زیاد و تعداد دور کم میباشد. و با عبور جریان بسیار زیاد اتصال کوتاه در مدت زمان کوتاه، عملکرد مغناطیسی این سیم پیچ باعث عملکرد فیوز مینیاتوریشده و مدار را قطع میکند.
موضوع حائز اهمیت در کلیدهای مینیاتوری جریان نامی، تیپ کلید (بسته به کاربرد) و قدرت قطع آن است.

فیوز‌ها از نظر سرعت عملکرد به دو دسته کندکار و تندکار تقسیم می شوند:

فیوز‌های کندکار: این نوع فیوز‌ها در برابر عبور جریان بیش از حد واکنش ملایم تری از خود نشان می‌دهند و برق را دیرتر قطع می‌کنند. با این حال، واکنش این فیوز‌ها در برابر جریان اتصال کوتاه تقریباً لحظه‌ای است.
فیوز‌های تندکار: این فیوز‌ها زمان قطع کمتری نسبت به فیوز‌های کندکار داشته و به همین دلیل در مصارف روشنایی استفاده می‌شوند.

راهنمای اطلاعات نوشته شده روی فیوزهای مینیاتوری:

در مقاله ی قبل به بررسی انواع جریان های مطرح فیوزهای مینیاتوری و تیپ های فیوزهای مینیاتوری و ماهیت کاربرد آن پرداخته شده است.
حال به بررسی یک نمونه فیوز مینیاتوری می پردازیم.

فیوز از تیپ C با کاربرد موتوری است و جریان نامی آن ۱۰ آمپر است و تحمل جریان لحظه ای آن ۶۰۰۰ آمپر است و عدد ۳ که زیر ۶۰۰۰ نوشته شده است مربوط به کلاس انرژی است و محدوده ولتاژ و فرکانس هم روی فیوز مینیاتوری ذکر شده است.
مدل های MS1/2/3PB/C با ویژگی های قطع B,C در دسترس است، همچنین رنج وسیع جریان نامی برای این محصول که از10 آمپر تا 63 آمپر به صورت ۱ پل، ۲ پل، ۳پل موجود است، استفاده این محصول در موارد حفاظتی خواسته شده را امکان پذیر می سازد.

کلیدهای محافظ جان:

به منظور حفاظت از جان افراد در مقابل خطر برق گرفتگی و جلوگیری از خطرات جریان نشتی از کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی محافظ جان استفاده می شود.
کلید محافظ جان کلیدی است که با مقایسه جریان رفت و برگشت سیم در صورتی که اختلافی بین جریان رفت و برگشت وجود داشته باشد، مدار را قطع می کند.

اساس کار کلید محافظ جان:

اساس کار کلیدهای محافظ جان حفاظت در برق گرفتگی به صورت غیر مستقیم است. یعنی در اتصال فاز به بدنه کاربرد دارد و این کلید در برابر تماس مستقیم با برق حفاظت ایمنی مطمئنی نخواهد داشت. در ادامه با اصول عملکرد کلید محافظ جان آشنا می‌شویم.

اساس کار کلیدهای محافظ جان حفاظت در برق گرفتگی به صورت غیر مستقیم است. یعنی در اتصال فاز به بدنه کاربرد دارد و این کلید در برابر تماس مستقیم با برق حفاظت ایمنی مطمئنی نخواهد داشت. این وسیله دارای سه دسته سیم پیچی بر روی یک هسته آهنی می‌باشد تا وقت i1=i2 باشد شار مغناطیسی برآیند در داخل هسته صفر است و ولتاژی در سیم پیچ سوم نخواهیم داشت، ولی به محض بروز اتصالی بدنه در بار آنگاه به دلیل اینکه مقداری از جریان به صورت جریان نشتی وارد زمین می‌شود، آنگاه برآیند این دو تا جریان صفر نخواهد شد و در هسته نیز بر آیند فوران صفر نمی‌شود یا به عبارت دیگر در هسته تغییر فوران خواهیم داشت، که این تغییرات فوران در سیم پیچ سوم ولتاژی القای میکند و کلید محافظ جان عمل می‌کند و سیستم را قطع می‌کند. به عبارت دیگر کلید با مقایسه جریان ورودی با جریان خروجی نشتی را تشخیص می دهد و در صورتی که جریان نشتی در مداری که کلید در آن واقع شده است، بیشتر از حساسیت کلید باشد، کلید عمل کرده و جریان ورودی و در نتیجه مدار را قطع می‌نماید.

از مزایای دیگر استفاده از کلیدهای محافظ جان جلوگیری از بروز آتش سوزی و همچنین برق گرفتگی در اثر وجود جریان نشتی می‌باشد. با توجه به اینکه جریان ۵/۰ آمپری می‌توان باعث بروز آتش سوزی شود، کلید حفاظت از خطر برق گرفتگی با تشخیص جریان نشتی و قطع جریان ورودی، مانع از بروز آتش سوزی می‌شود. همچنین از آنجا که در صورت وجود جریان نشتی در بدنه وسائل برقی و یا سیستم سیم کشی ساختمان، این جریان به مرور زمان زیاد می‌شود و احتمال سوختن وسایل برقی و سیستم سیم کشی ساختمان را به وجود می‌آورد. لذا استفاده از کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی، با توجه به کاهش میزان هدر رفتن انرژی الکتریکی و برق مصرفی، صرفه جوئی اقتصادی را نیز در بر خواهد داشت.