International Aviation and Space Law

 

 

 

 

پردیس فناوری کیش_ طرح مشاوره تخصصی صنعت و مدیریت_گروه حقوق

 

توسعه روابط میان کشورها و پیشرفت های  عظیم صنعتی کشورهای غربی به ویژه به کارگیری فن آوری در خدمت ارتش ،  به منظور پیروزی سریع تر بر دشمن ، اختراع هواپیما ، سرانجام صنعت هواپیما سازی را به دنبال داشت .

هواپیما که برای پرواز از منطقه ای به منطقه دیگر ، نیاز به هوا و گذاشتن از قلمرو هوایی دارد ، چنانچه عبور آن از قلمرو هوایی دو یا چند کشور باشد ، مسائل حقوقی تازه ای را پیش می آورد که موضوع رشته جدیدی از حقوق بین الملل به نام حقوق بین الملل هوایی است و البته حقوق بین الملل هوایی پاسخگوی تحولات بعدی کلیه صنایع هوایی و هواپیمایی قرن بیستم نبود زیرا اختراع ناوهای هوایی که قادر به پرواز در ماورای جو بودند و اختراع موشکهای قاره پیما ، ارسال موشک به کرات آسمانی دیگر و بالاخره مسافرت انسان به کره ماه مسائل حقوقی جدید دیگری را در سطح بین المللی مطرح ساخت که تا آن روز ناشناخته بود و توجهی به آنها نمی شد .

بنابراین به دلیل تحولات ذکر شده رشته ی جدید دیگری به جر گه ی حقوق پیوست به نام حقوق فضا یا حقوق بین المللی فضایی و آن مجموعه قواعد و مقرراتی می باشد که در این زمینه در سطح بین المللی تهیه و تنظیم گردیده و از طرف کشورهای مختلف تایید شده و قابلیت اجرا یافته است .

در مجموع مسائل حقوقی هوا و فضا از دیدگاه حقوق بین الملل را میتوان به دو بخش منقسم نمود که در قسمت ذیل برای شما بیان می نماییم :

۱-حقوق بین المللی هوایی

۲-حقوق بین المللی فضایی

حقوق بین المللی هوایی

بهتر است بدانید حقوق بین المللی هوایی به عنوان یکی از شاخه ها یا شعبات حقوق بین الملل مشتعل برهمان منابع حقوق بین الملل می باشد یعنی معاهدات ، عرف  و همچنین اصول کلی حقوقی و همان منابع فرعی یا تبعی  ، یعنی دکترین و رویه قضایی بین المللی

البته منابع خاص حقوق بین الملل هوایی ، دربردارنده ی مجموع قواعد و مقررات حقوقی بین المللی دیدگاه های دانشمندان حقوق بین الملل و آرای دادگاه های بین المللی به ویژه دیوان بین المللی دادگستری است که در زمینه مسائل هوایی و هوانوردی وجود دارد .

لازم به ذکر است مهم ترین منبع حقوق بین الملل هوایی معاهدات بین المللی می باشد که مهم ترین این معاهدات عبارتند از عهدنامه ۱۹۱۹  پاریس و پرتکل اصلاحی ۱۹۲۹ ، عهدنامه مصوب در کنفرانس شیکاگو و معاهدات مربوط به هواپیما ربایی و امنیت هوانوردی کشوری .

حقوق بین المللی فضایی

حقوق بین المللی فضایی به عنوان یکی از شاخه های جدید حقوق بین الملل در واقع مرهون پیشرفت علوم فضایی در سال های پس از نیمه دوم قرن بیستم می باشد اما بهتر است بدانید به موازات آن نباید تحول در دیدگاه های نظری حقوقی را نادیده انگاشت زیرا دیدگاه های جدیدی که برای فضای ماورای جو مایهیت حقوقی متفاوتی با ماهیت حقوقی جو ارائه دادند و در نتیجه نظام حقوقی فضا را تدوین نمودند .

لازم به ذکر می باشد امروزه علاوه بر اینکه فضای ماورای جو در خدمت کاوشها و تحقیقات علمی می باشد و انسان را با دنیایی ناشناخته آشنا می کند درخدمت ارتباطات مخابراتی ، رادیویی وتلویزیونی و هواشناسی نیز هست . پیشرفت های عظیمی که در سال های اخیر در زمینه ی علم نجوم و ساختن انواع سفاین فضایی و فرستادن آنها به کرات آسمانی و فرستادن انسان به کره ی ماه نصیب بشر شده است مسائل حقوقی متعددی را مطرح ساخته است . از جمله موضوع مسئولیت جبران خسارت ناشی از پرتاب و فرود  و حرکت انواع سفاین فضایی ، تقسیم امواج رادیویی ، الحاق سفاین فضایی به یکدیگر و تعیین مسیر آنها و بالاخره کمک به فضانوردی که دچار مخاطره شده اند .

آزادی های هوانوردی بین المللی

در موافقت نامه حمل و نقل یا ترافیک هوایی بین المللی ، آزادی های پنج گانه هوانوردی پیش بینی شده بود که دو آزادی اول و دوم آن عینا در موافقت نامه ترانزیت سرویسهای هوایی بین المللی تکرار شد و

از آنجا که این دو موافقت نامه از سوی کشورها مورد استقبال چندانی قرار نگرفت از همان ابتدا تاکنون موافقت نامه های دو جانبه بسیاری میان کشورها منعقد گردیده که کمابیش متضمن برخی یا کلیه آزادی های پنج گانه مذکور می باشد .

موافقتنامه های دو جانبه حمل ونقل هوایی بین المللی در اساس الگوبرداری از موافقت نامکه برمودای یک و عهدنامه کینگ استون معروف به برمودای دو می باشد که هردو میان انگلستان و ایالات متحده آمریکا منعقد شده است .

موافقت نامه های دوجانبه حمل و نقل هوایی بین المللی ، پرواز هواپیماهای متعلق به خطوط منظم هوایی را قانونمند نموده است .

در مجموع معاهدات مذکور به ویژه موافقت نامه های دوجانبه حمل و نقل هوایی بین المللی و عهدنامه شیکاگو ، متضمن آزادی پنج گانه هوانوردی می باشد  اما امروزه این اعتقاد نیز هست که آزادیهای دیگری  نیز در عرصه هوانوردی بین المللی وجود دارند .

آزادی های پنجگانه

آزادی های پنج گانه ی هوانوردی بین المللی در قسمت زیر به طور مختصر برای شما بیان می شود :

1-حق سوار کردن مسافر ، بارگیری کالا و محمولات پستی  در هر کشور متعاهد به مقصد هر کشور دیگر متعاهد و نیز حق پیاده کردن مسافر ، بارگیری کالا و محمولات پستی ازمبدا هر کشور متعاهد در هر کشور دیگر متعاهد

2-حق پرواز و عبور از فراز سرزمین کشورهای متعاهد بدون فرود و توقف

3-حق سوار کردن مسافر ، بارگیری کالا و محمولات پستی به مقصد کشوری که هواپیما تابعیت آن را دارد

4حق فرود و توقف به منظورهای غیربازرگانی : ازجمله تعمیرات و سوخت گیری

5حق  پیاده کردن مسافر ، تخلیه کالا و محمولات پستی را دارد که از کشور متبوع هواپیما سوار و بارگیری شده است .

موارد ذکر شده آزادی های پنج گانه بودند که برای شما ذکر گردید