جمعه خیلی سیاه فروشگاه‌های اینترنتی ایران
پردیس فناوری کیش_ ظرح تخصصی مشاوره صنعت_گروه فناوری اطلاعات:
از حدود یکی دو ماه پیش برخی از فروشگاه‌های اینترنتی شروع به تبلیغات گسترده پیرامون روز جمعه‌ای داشتند که قرار بود بی‌سابقه‌ترین حراج سال در زمینه فروش اینترنتی در کشور باشد. این جمعه آمد و حراج‌های به‌تعبیر این سایت‌ها بی‌سابقه شروع شد و مشکلات عدیده‌ای در بدو این حراج آنلاین پیش آمد. در بین خریداران و بازدیدکنندگان سایت‌ها که در راس آنها دیجی‌کالا و بامیلو قرار دارند، دو قشر راضی و ناراضی زیادی دیده می‌شود.
«جمعه سیاه» یا همان «بلک فرایدی» طرحی است که سال‌هاست در جهان اجرا می‌شود و چند سالیست پایش را به بازار آنلاین و حتی آفلاین کشور نیز گذاشته. تازه‌وارد حاضر در کمپین بلک‌فرایدی امسال دیجی‌کالا بود که با اسم «جمعه‌به‌خرید» وارد این کارزار شد و تبلیغاتش را بسیار دیرتر از سایر فروشگاه‌ها نظیر بامیلو شروع کرد.
مشکل اصلی درست راس ساعت 12 بامداد روز جمعه 2 آذر، یعنی زمان اجرای طرح شروع شد، درست زمانی که هر دو فروشگاه اینترنتی، هم وبسایت و هم اپلیکیشن‌شان در ثانیه‌های آغاز اجرای طرح به حالت تعلیق درآمد و مشکل از کارافتادن سرور پیدا کردند. مشکلی که اعتراض کاربران را در شبکه‌های اجتماعی به همراه داشت و منجر به اعلام رسمی این ایراد و معذرت خواهی از سوی برخی از این سایت‌ها شد.
البته این مشکل کماکان تا به امروز هر چند ساعت یکبار به ویژه در هنگام گذاشتن کالاهای جدید تکرار می‌شود و کاربران از اینکه چطور این ایراد کماکان ادامه دارد اظهار تعجب می‌کنند.
توییت نقادانه حسام آرمندهی، مدیر کافه بازار به نحوه و چرایی برگزاری بلک فرایدی در ایران
اعتراض اصلی کاربران اما به نحوه قیمت‌گذاری اجناس این فروشگاه‌های اینترنتی بود. اکثر آنها از گران کردن قیمت نهایی محصول و در نهایت اعمال تخفیف بر روی قیمت کاذب کالا گلایه داشتند، بسیاری دیگر نیز از عدم موجودی برخی از کالاهای ویژه در زمان ارائه‌شان روی سایت شکایت کرده بودند.
کاربران دیگری نیز به اختلالات پیش‌آمده در سایت بعد از ثبت خریدشان اشاره کرده بودند که به خاطر همین مشکلات فنی نمی‌توانستند خرید خود را تکمیل کنند و در نتیجه خریدشان ناقص می‌ماند.
عکس سمت چپ مربوط به قیمت جنس قبل از آغاز تخفیفات روز جمعه بوده و عکس سمت راست مربوط به قیمت روز جمعه.
مشکلات فنی زیادی در بین کالاها به چشم می‌خورد که گاها اشتباهات خنده‌داری را به وجود آورده که دستمایه کاربران تیزبین اینترنتی این فروشگاه‌ها شده است. بسیاری از کاربران معتقدند که پیش آمدن این قبیل مشکلات با حجم ترافیک ناگهانی طبیعی بوده و بسیاری دیگر معتقد هستند که با وجود هزینه‌های هنگفتی که برای تبلیغات این کمپین‌ها شده، بهتر بود تا با هزینه کردن در بخش فنی نیز شاهد این گونه اشتباهات نبودیم.
اشکالات فنی متعددی در خلال این حراجی پیش آمده است.
در مورد موجود نبودن کالاهای ویژه تنها پس از چند ثانیه از شروع طرح نیز، حدس و گمان‌های بسیاری زده می‌شود که صحت هیچ‌کدام از آنها را نمی‌توان به طور صد در صد تایید کرد. یکی از برنامه‌نویس‌های بامیلو در این‌باره می‌گوید:
بین صدهزار کاربر سایت حتما صد برنامه‌نویس علاقه‌مند به این کالاها وجود دارد. مشکل جایی آغاز می‌شود که این برنامه‌نویس‌ها با ماکرونویسی و یا طراحی ربات به این کالاهای ویژه که ساعت خریدشان روی سایت چند دقیقه قبل مشخص می‌شود، تعداد محدود موجودی آنها را در یک ثانیه اول خریداری می‌کنند. مسئله‌ای که جلوگیری از آن کار سختی است ولی این حرف که این کالاها وجود خارجی ندارند از پایه اشتباه است.
ماهیت حراج‌های بزرگ نیز در این طرح گاها به زیر سوال رفته و تخفیف‌های بسیار اندکی که بر روی برخی کالاها اعمال شد از دیگر مشکلاتی بوده که کاربران شبکه‌های مجازی به آن اشاره داشتند. آنها معتقد هستند که این مقدار تخفیف برای کشیدن نام «بزرگترین حراج سال» بسیار ناچیز است.
به نظر می‌رسد قانون نانوشته تجارت که در آن معترضین بیشتر از افراد راضی شکایت خود را نشان می‌دهند در این کمپین نیز به چشم خورده و تعداد اعتراضات به مراتب بالاتر از رضایت‌هاست.
برخی از کارشناسان این فروشگاه‌های اینترنتی نیز مشکلی را در میان گذاشتند. آنها معتقد هستند که بسیاری از این مشکلات را از سوی تامین‌کنندگان کالاها می‌دانند. بسیاری از اجناس تخفیف خورده در این سایت‌ها توسط تامین‌کنندگان آنها قیمت‌گذاری می‌شود که همین مسئله مشکلات قیمتی بسیاری را فراهم آورده است.
البته این صحبت در حالی مطرح می‌شود که برخی کاربران معتقد هستند که لااقل در برخی اجناس مانند تصویر زیر، موضوع افزایش و سپس کاهش قیمت در روز تخفیف، از پیش برنامه‌ریزی شده است و می‌شد که از روی دادن آن جلوگیری به عمل آورده شود.
قرار است بیانیه‌ای توسط هر دو سایت درباره فروش و بازخوردهای این روز به‌خصوص به زودی منتشر شود. در پیگیری‌های به‌عمل آمده بیانیه بامیلو تا چند روز دیگر و بیانیه دیجی‌کالا نیز به زودی منتشر خواهد شد. حراج برخی از فروشگاه‌های اینترنتی با وجود مشکلات پیش‌آمده تمدید شده و هنوز ادامه دارد.