«خطای دید پینا برلستاف» (Pinna-Brelstaff illusion) شامل حلقه‌های متمرکز اشکال با سایه‌های معکوس است که بسیار سرگرم‌کننده به‌نظر می‌رسند. وقتی سرِ خود را به این تصویر نزدیک یا دور می‌کنید، می‌بینید این حلقه‌ها می‌چرخند و بزرگ‌وکوچک می‌شوند. می‌دانیم اثر سایه نقش مهمی در فریب مغز ایفا می‌کند و حس حرکت را القا می‌کند؛ هرچند هیچ حرکتی وجود ندارد و شواهد نشان می‌دهد چشم‌ ما دروغ می‌گوید. به‌همین‌دلیل، تیمی از دانشمندان در دو پژوهش جداگانه مغز انسان و میمون را بررسی کرده‌اند تا مشخص کنند هنگام خیره‌شدن به این حلقه‌ها چه اتفاقی در مغز می‌افتد. پژوهشگران در مقاله‌ی خود اذعان کرده‌اند:

مبنای عصبی تغییر حالت واقعیت عینی به درک توهمی چرخش یا انبساط یا انقباض همچنان ناشناخته مانده است. بررسی ناهماهنگی بین ادراک و واقعیت به ما کمک می‌کند ماهیت سازنده‌ی مغز بصری را بهتر درک کنیم.

پژوهشگران آکادمی علوم چین سال گذشته برای بررسی مغز ۴۲ انسانی که این خطای دید را در شرایط مختلفی مشاهده می‌کردند، از تصویرسازی تشدید مغناطیسی کارکردی (اف‌ام‌آرآی) کمک گرفتند. بااین‌حال اف‌ام‌آرآی (FMRI) به‌دلیل محدودیت‌هایش نمی‌تواند مکانیسم‌های مهم عصبی را نشان دهد. بنابراین، پژوهشگران به‌سراغ میمون رزوس رفتند و برای اینکه فعالیت مغزی او را با جزئیات بیشتری تحلیل کنند، الکترودهایی در مغز این حیوان قرار دادند.

درابتدا باید مشخص می‌کردند این میمون می‌تواند خطای دید را درک کند یا خیر. پژوهشگران برای بررسی خطای دید، از ۹ داوطلب انسانی و ۲ میمون رزوس استفاده کردند تا حرکت سریع چشم آن‌ها را در واکنش به درک حرکت ثبت کنند. انسان‌ها درباره‌ی این خطای دید می‌گفتند «چرخش درجهت عقربه‌های ساعت یا برعکس است؟» یا «با نزدیک یا دورشدن تصویر به آن‌ها، اشکال منقبض یا منبسط می‌شوند یا خیر؟» واکنش حرکت جهشی چشم انسان‌ها و میمون‌ها یکسان بود. درواقع، به‌‌احتمال زیاد میمون‌ها نیز خطای دید را همانند انسان‌ها درک می‌کنند.

پژوهشگران در مرحله‌ی بعد، فعالیت مغزی آن‌ها را ثبت کردند. برای کاشت الکترود، سر میمون‌ها را عمل جراحی کردند و بعد از بهبودی،‌ تصویر خطای دید و انیمیشن‌ها را به آن‌ها نشان دادند. به میمون‌ها فقط آموزش داده بودند جهت چرخش و همین‌طور انبساط یا انقباض را نشان دهند. این تیم پژوهشی دریافت خطای دید همان بخشی از مغز را فعال می‌کند که در حرکت واقعی فعال می‌شود، درواقع، مغز حرکت خطای دید و حرکت واقعی را با یاخته‌های عصبی یکسان پردازش می‌کند. البته، تفاوتی نیز در این فرایند مشاهده شد: پردازش تصاویر خطای دید به‌وسیله‌ی سلول‌های عصبی مغز ۱۵ میلی‌ثانیه طولانی‌تر از پردازش حرکت واقعی زمان می‌برد. دقیقا مشخص نیست این وقفه و تأخیر به چه دلیل است؛ اما پژوهشگران معتقدند مغز احتمالا به زمان بیشتری برای تشخیص تفاوت بین حرکت واقعی و خیالی نیاز دارد.

به‌عبارتِ‌دیگر، با اینکه شاید شبیه به حرکت به‌نظر برسد، احتمالا در عمق مغزمان می‌دانیم این حرکت واقعی نیست و کسری از ثانیه طول می‌کشد تا این موضوع را بپذیرد. بااین‌حال، برای تأیید این اتفاق به پژوهش بیشتری نیاز است. می‌دانیم انسان و میمون خطای دید پینا برلستاف را به‌طور مشابه درک می‌کنند و بخش یکسانی از مغز حرکت واقعی و خیالی را پردازش می‌کند؛ هرچند میمون‌ها در پردازش تصاویر خطای دید، ۱۵ میلی‌ثانیه تأخیر دارند.